Portret króla Jana III Sobieskiego

Portretowany identyfikowany jest jako Jan III Sobieski za sprawą znajdującej się na obrazie inskrypcji, której treść brzmi: Pordere Seiner känigl(icher) Mäÿ(e)st(ät) Johannes / Suwisgÿ Känig In Pohlen gemahlen / anno ʼ683 In wien Von Jahan Säger / miniatur Mahler pingsit von 25ten September. (portret Jego Królewskiej Mości Jana Sobieskiego Króla Polski namalowany w '683 roku w Wiedniu przez Johanna Sägera, malarza miniatur. Namalowany 25 września).

Typ fizjonomii portretowanego całkowicie przeczy wyglądaowi Jana III, którą dokumentuje zachowana ikonografia. Co ciekawe, twarz na portrecie Sägera kojarzona bywa z wyglądem polskich monarchów z dynastii Wazów, Janem Kazimierzem lub Władysławem IV. Atrybuty zgromadzone na portrecie, kontekst przedstawienia nawiązujący do zbrojnej konfrontacji przeciwko Turkom, pasują tematycznie do czynów Jana III.

Najpewniej jednak sportretowaną osobą jest węgierski i chorwacki szlachcic - Zrínyi Miklós (w zapisie węgierskim), czy też Nikola Zrinski (w zapisie chorwackim)^*. 

Jest to ciekawy przykład asymilowania różnych wzorów - budujących tło obrazu oraz stanowiących inspirację dla malowanego wizerunku, jakie wykorzystywane były przez artystów malujących portrety daleko od modela. Jednocześnie obraz stanowi bardzo frapujące i niezwykłe świadectwo popularności imienia i czynów polskiego króla, Jana III Sobieskiego.

Bibliografia:

Studia Wilanowskie, t. XXI, 2014, A.Gh. Sonoc, The portrait of Jan III Sobieski, King of Poland by Johann Säger, s. 167.

* za udzielenie tej informacji bardzo dziękujemy prof. Janowi K. Ostrowskiemu.